بی کربنات آمونیوم

مشخصات فنی بی کربنات آمونیوم

بی کربنات آمونیوم در دو گرید صنعتی و خوراکی وجود دارد و بیشتر برای افزایش کیفیت نهایی محصول به عنوان ماده افزودنی در صنایع مختلف استفاده می شود.

بی کربنات آمونیوم جامدی بی رنگ یا سفید رنگ بوده و یک ترکیب غیر آلی به شمار می آید. در مجاورت آب و گرما بی کربنات آمونیوم به آمونیاک، دی اکسید کربن و آب که همگی عوامل ور آمدن خمیر هستند، تجزیه می گردد. این ترکیب را به صورت محلول در آب و خشک، به خمیر اضافه می کنند.

در گذشته از این ماده به عنوان بی کربنات آمونیاک و شاخ گوزن نام برده شده است. به طور سنتی، آمونیاک نانوایی محصول جانبی شاخ گوزن بوده که از سابیدن و آهکی کردن آن به دست آمده. و همچنین از این ترکیب به جای بیکینگ پودر در غذا استفاده می شد.

در محصولاتی که رطوبت آن ها از 3 درصد بیشتر باشد، بوی آمونیاک باقی مانده و این در حالی است که بیکینگ پودر چنین بوی از خود به جای نمی گذارد.

نام های دیگر بی کربنات آمونیوم

بی کربنات آمونیوم را با نام های: آمونیوم بی کربنات، آمونیوم هیدروژن کربنات، آمونیوم کربنات اسید، مونو آمونیوم کربنات، نمک اسید کربنات منو آمونیوم و آمونیاک پودری می شناسند.

ویژگی فیزیکی شیمیایی بی کربنات سدیم

همان طور که گفته شد آمونیوم بی کربنات دارای پودر سفید رنگ و کریستالی است. این ماده در آب حل شده و محلول نسبتا قلیایی تشکیل داده ولی آمونیوم بی کربنات در استون و الکل ها نامحلول می باشد.

با افزایش دما حلالیت بی کربنات آمونیوم در آب زیاد می شود. این واکنش گرماگیر بوده و سبب کاهش دمای آب نیز می شود.

این ترکیب از یک عنصر نیتروژن، پنج عنصر هیدروژن، یک عنصر کربن و سه عنصر اکسیژن تشکیل شده است.

جدول مشخصات شیمیایی بی کربنات آمونیوم

تولید بی کربنات آمونیوم

در این روش، پس از شارژ محلول آمونیاک دورن رآکتور، گاز کربن دی اکسید را به درون رآکتور تزریق می کنند. کنترل کردن این واکنش آسان است و کریستالیزاسیون مهم ترین مرحله در آن می باشد. واکنش تشکیل آمونیوم بی کربناتیک گرمازا بوده ولی واکنش بین گاز دی اکسید کربن و محلول آمونیاک گرماده می باشد.

برای تولید کریستال هایی با اندازه مناسب (برای جداسازی راحت تر و بهتر) باید گرمای حاصل از واکنش خارج شود و هنگامی که این واکنش انجام می شود دما باید  تحت کنترل باشد. در انتها بعد از تشکیل کریستال ها و تکمیل شدن واکنش، محتویات رآکتور تخلیه شده و کریستال ها به کمک سانتریفوژ آبگیری می شوند. در صورت نیاز کریستال های آمونیوم بی کربنات در خشک کن، خشک می شوند.

روش دیگر تهیه آمونیوم بی کربنات: ابتدا آمونیوم کربنات صنعتی را درون رآکتور حاوی آب 50 درجه سانتی گراد شارژ نموده و سپس به درون محلول حاصل گاز دی اکسید کربن تزریق می کنند. در ادامه با کنترل دما (کاهش دما) کریستال های آمونیوم بی کربنات ظاهر شده و در مرحله آخر محتویات رآکتور تخلیه شده و کریستال ها به کمک سانتریفوژ آبگیری می شوند.

تفاوت بی کربنات آمونیوم با بیکینگ پودر و بیکینگ سودا یا جوش شیرین

• بیکربنات آمونیوم در دمای اتاق واکنش نمی دهد و به همین علت خمیرهایی که در آن ها از این ماده استفاده شده ماندگاری طولانی تری دارند.
• در مجاورت آب و گرما بیکربنات آمونیوم به سرعت واکنش می دهد و باعث همگن شدن خمیر می شود.
• بیکربنات آمونیوم نسبت به بیکینگ پودر کمی رنگ قهوه ای به محصول داده و باعث ایجاد ساختاری متخلخل و ترد در آن می شود.
• هنگام پخت و پز با بی کربنات آمونیوم بوی تندی متصاعد می شود که با پخت در دمای بالای 60 درجه سلسیوس، این بو کاملا از بین می رود.
• در تولید محصولاتی که رطوبتی بالاتر از 3 درصد دارند، بوی آمونیاک باقی مانده ولی بیکینگ پودر چنین بوی از خود به جای نمی گذارد.

کاربرد بی کربنات آمونیوم

از جمله کاربردهای بی کربنات آمونیوم در صنعت به موارد زیر می توان اشاره کرد:

کاربرد در بی کربنات آمونیوم صنایع غذایی

• میکروارگانیسم های تولید شده، تولیدکننده چند نوع از ویتامین های گروه B هستند.
• در حین عمل تخمیر، اسید و الکل تولید شده باعث توقف رشد و نابودی میکروارگانیسم ها می شوند.
• ایجاد حالت کلوئیدی گلوتن سبب افزایش ماندگاری در نان می شود.
• عامل تخمیر در تولید نان، بیسکوئیت، شیرینی، کلوچه
• ایجاد طعم و عطر مطبوع در خمیر و نان
• تقویت بهداشت خمیر و نان
• تسهیل کننده کار با خمیر
• عامل ور آمدن خمیر با آزاد کردن Co2
• کاهش pH به دلیل تولید شدن اسید
• ایجاد ساختاری متخلخل و ترد به ویژه در کراکر و بیسکویت و شیرینی های لایه ای

کاربرد بی کربنات آمونیوم به عنوان کود و تقویت کننده خاک

این ماده به عنوان کود قابل رقابت با سایر ترکیبات آمونیوم دار نمی باشد. در گذشته در کشور چین از این ماده به عنوان کود نیتروژن دار ارزان قیمت مصرف می شد، اما به دلیل کیفیت پایین و ناپایداری بی کربنات آمونیوم، با اوره جایگزین شده است.
این کود در صنایع کشاورزی و در آزمایشگاه ها به عنوان شناساگر کاربرد دارد.

خصوصیات خاص کود اوره

اوره از انواع کودهای نیتروزن داراست که دارای 46% ازت می باشد و قیمت مناسبی دارد. اوره به دلیل قیمت ارزان و مقدار بالای نیتروژن تقریباً جایگزین مناسبی برای نیترات آمونیوم به عنوان کود شده است.

مزایای استفاده درست از کود اوره:

• دارای اکسیژن فراوان و مناسب برای کشاورزی
• مناسب برای استفاده در خاک و محصولات زراعی و باغی
• غیرقابل اشتعال و بدون خطر(ذخیره سازی آن خطری ندارد)
• این کود به صورت تنها و به همراه دیگر کودها مصرف می شود.
• هزینه تولید کود اوره مناسب است زیرا از منابع طبیعی به دست می آید.
• کاهش هزینه حمل و نقل و ذخیره سازی
• کاهش تولید آلاینده ها

کاربرد بی کربنات آمونیوم در پاک کننده رسوبات

از این ترکیب به عنوان پاک کننده و از بین برنده رسوبات لوله های مبدل های حرارتی و بویلرها استفاده می شود. آمونیوم بی کربنات با رسوبات کلسیم واکنش داده و آن را در خود حل می کند. اگرلایه رسوبی که ایجاد می شود نازک باشد وجود بی کربنات آمونیوم برای از بین بردن آن کافی است، در غیر این صورت می توان از مخلوط آمونیوم بی کربنات و هیدروکلریک اسید رقیق استفاده کرد تا بتوانند رسوبات را از بین ببرند.

کاربرد بی کربنات آمونیوم در رنگ های مصنوعی

رنگ های مصنوعی در خوراکی هایی مانند: (نوشیدنی انرژی زا، ادویه، غلات صبحانه، بستنی و بستنی یخی، ژله، چیپس، ذرت بو داده شده، سس، محصولات کنسروشده و غیره) استفاده می شوند. برخی از این مواد شیمیایی خطرناک و سرطان زا هستند که باعث واکنش های آلرژیک شدید در بدن کودکان می شوند. بر اساس مطالعات به عمل آمده این رنگ ها باعث اختلال بیش فعالی در کودکان می گردند.

کاربرد بی کربنات آمونیوم در صنایع آرایشی بهداشتی

در صنایع آرایشی و بهداشتی برای متعادل کردن pH محیط واکنش، به عنوان بافرکننده و همچنین در محصولات مراقبت شخصی استفاده می گردد.

از دیگر کاربردهای بی کربنات آمونیوم:

تولد لاستیک اسفنجی
سرامیک سازی
کودگیاهی
صنایع دارویی
صنایع پلاستیک و کائوچو
دباغی چرم
سنتز کاتالیست
نمک های آمونیوم
اطفا حریق، تولید مواد ضدآتش و لباس های مخصوص آتش
به منظور گریس زدایی محصولات
محصولات لبنی منجمد

راهنمای ایمنی کار با بی کربنات آمونیوم

نوع برخورد با ماده از دید ایمنی به سمیت و شکل فیزیکی ماده بستگی دارد. خطرناک ترین راه ورود ماده سمی به بدن، سیستم تنفسی است. که برخی از مواد می تواند سبب بروز بیماری هایی مانند سرطان، صدمه به جنین، عیوب ژنتیکی، عقیمی، کاهش امکان بارداری، مرگ جنین، جهش کروموزومی یا نقایص اساسی بعد از تولد جنین در فرد شوند.

بی کربنات آمونیوم نیز می تواند باعث سوزش در پوست و چشم و بروز مشکلات تنفسی شود.

در هنگام کار کردن با مواد شیمایی بهتر است از ماسک و دستکش استفاده شود و مکان مورد نظر باید دارای تهویه مناسب باشد.

بسته بندی و شرایط نگهداری بی کربنات آمونیوم

• بی کربنات آمونیوم در کیسه های 25 کیلوگرمی پلی اتیلن و پک های 1 کیلوگرمی موجود می باشد.
• بسته بندی این ترکیبات در بشکه های فولادی و یا لایه داخلی پلی اتیلن است وباید در دمای زیر 15 درجه سانتی گراد داشته باشد.
• کربنات آمونیوم را باید در یک مخزن مهر و موم شده مانند شیشه ای که دارای یک درب هوادهی باشد ذخیره کرد.
• در محلی خشک و خنک که از یخ زدگی آن جلوگیری شود نگهداری شود.

لیست قیمت بی کربنات آمونیوم

کلیه قیمت ها بدون اطلاع قبلی قابل تغییر می باشد، لطفا جهت استعلام قیمت خرید با واحد فروش تماس حاصل نمایید.

تاریخ بروزرسانی: 1400/10/20