جوش شیرین

جوش شیرین چیست؟

سدیم هیدروژن ‌کربنات یا سدیم بی ‌کربنات نمک های سدیم، هنگامی که با کربنیک اسید ترکیب می شوند می توانند جایگزین سدیم شوند. بی‌ کربنات بدون بو، بدون مزه، دارای خاصیت بازی، جاذب رطوبت و بوگیر است. این ماده به صورت پودر سپید یا کریستالی می باشد.

سدیم بی کربنات مقداری مزه‌ نمکی و بازی دارد که مشابه سودای شست‌ و شو بوده که جزئی از ماده‌ معدنی ناترون است. جوش شیرین که با نام بیکینگ سودا نیز از آن یاد می شود، نمونه‌ های این جامد سفید و آنیون بی کربنات متشکل از یون سدیم می باشد.

نام های دیگر جوش شیرین

جوش شیرین را با نام های بی کربنات سدیم، سدیم بی کربنات، بی کربنات سودا، بی کربنات دو سود و بی سدیم کربنات می شناسند.

ویژگی‌ های شیمیایی و فیزیکی جوش شیرین

بی سدیم کربنات یک ترکیب آمفوتری می باشد. محلول آبی آن در مقادیر کم بازی بوده که ناشی از تشکیل کربنیک اسید و یون هیدروکسید است. از جوش شیرین برای شست‌ و شو لیپید خام که دارای ناخالصی‌ های اسیدی است استفاده می شود تا نمونه‌ خالص حاصل شود.

همان طور که گفتیم این ماده جامد سفید رنگی است که بو نداشته و کمی مزه قلیایی دارد. این ماده در آب انحلال پذیری کامل دارد. در استون و متانول به طور کامل حل نمی شود و در اتانول نامحلول است.

جدول مشخصات شیمیایی فنی جوش شیرین

تاریخچه‌ جوش شیرین

وجود جوش شیرین در تاریخ به گذشته ای دور بر می گردد. در مصر باستان از آن برای درمان زخم‌ ها و تمیز کردن دندان ‌ها استفاده می کردند. درگذشته این ترکیب در ماهی گیری برای جلوگیری از فساد ماهی، حجم دهی به خمیر و نان‌ پزی خانگی مورد مصرف قرار می گرفت. امروزه با توجه به اعلام سازمان بهداشت جهانی و محیط زیست سازمان ملل متحد جوش شیرین موارد مصرف زیادی به ویژه در صنایع غذایی و دارو دارد.

روش تهیه جوش شیرین

به طور طبیعی جوش شیرین در چشمه‌ های آب معدنی یافت شده و به طور مصنوعی از سنتز حاصل می‌ شود. هنگام عبور گاز بی‌ کربنات سدیم و CO₂ محلول جوشان کربنات سدیم خالص هیدروکسید سدیم مانند رسوب ته‌ نشین می ‌شوند. سدیم بی‌ کربنات در فرآیند سالوی به عنوان فرآورده فرعی تهیه می ‌شود. در این فرآیند، کلرید سدیم با آمونیاک و دی‌اکسید کربن واکنش می دهند و بی‌ کربنات سدیم مانند رسوب ته‌ نشین شده که رسوب را صاف و خشک کرده تا در اثر حرارت کربنات سدیم حاصل شود.

تفاوت جوش شیرین و بکینگ پودر

ترکیب جوش شیرین شیمیایی قلیایی بوده، در حالی که بکینگ پودر از ترکیب اسید با سدیم بی کربنات به دست می آید. اسید موجود در بکینگ پودر به شکل نمک است و تا وقتی مایعی به آن اضافه نشود واکنشی رخ نمی دهد.

کاربرد جوش شیرین

کاربرد بی کربنات سدیم در صنایع غذایی

موارد کاربردی جوش شیرین در آشپزی عبارتند از:

• استفاده از آن در خمیر کیک و نان که سبب پف کردن می شود.
• ترد کردن گوشت و مرغ
• حذف بو و مزه سرکه
• جلوگیری از دلمه شدن شیر
• حفط رنگ گل کلم و گرفتن بوی آن

کاربرد بی کربنات سدیم در دام و طیور

• پیشگیری از بیماری آسیتدر طیور
• بهبود رشد و افزایش ضریب تبدیل
• کاهش اثرات منفی استرس گرمایی و گروهی
• بهبود کیفیت و تولید و افزایش ضخامت پوسته تخم مرغ
• بهبود کیفی و کمی شیر تولیدی در انواع دام
• کمک در رفع عارضه اسیدوز متابولیک
• کمک به روند هضم غذا در دستگاه گوارش
• بهبود ضریب تبدیل و افزایش رشد
• افزودن جوش شیرین به شیر برای جلوگیری از فساد آن
• کمک برای درمان نفخ در دام (اسهال دامی)

کاربرد بی کربنات سدیم در تمیزکاری و ضدعفونی کننده ها

• جهت تمیز کردن سطوح کثیف و سطوح زنگ زده
• جهت تمیز کردن ظروف به ویژه برای از بین لکه های چای و قهوه
• جهت تمیز کردن رفع بوهای زمخت روی فرش، مبلمان، تشک و سایر لکه ها

کاربرد بی کربنات سدیم در کپسول‌ های آتش‌ نشانی

برای خاموش کردن آتش ‌های کوچک ناشی از روغن یا جریان الکتریکی از سدیم بی کربنات استفاده می شود. حرارات ناشی از آتش باعث تجزیه‌ حرارتی ماده و آزاد شدن دی اکسید کربن می‌ شود. به همین دلیل برای خاموش کردن آتش سرخ‌ کن ‌های عمیق نباید از آن استفاده کرد زیراگاز تولید شده می‌ تواند باعث پرتاب شدن ذرات روغن داغ به اطراف گردد.

کاربرد بی کربنات سدیم در خنثی ‌سازی اسیدها و بازها

سدیم بی کربنات یک آمفوتر است و با اسیدها و بازها واکنش می‌ دهد. این ماده به خوبی با اسیدها واکنش داده و دی اکسید کربن تولید می ‌کند که برای خنثی‌ سازی محلول‌ های اسیدی ناخواسته و پاشیدن اسیدها در آزمایشگاه‌ ها کاربرد دارد.

کاربرد بی کربنات سدیم در دارویی و درمان

• برای درمان هایپرکالمی (افزایش سطح پتاسیم خون)
• برای درمان اوردوز همراه آسپرین
• برای درمان اوردوز داروهای ضد افسردگی
• برای کاهش درد گازگرفتگی نیش برخی حشرات و کاهش ورم
• برای بی حسی موضعی
• برای مشکلات معده و سوزش سر معده
• جهت آندوسکوپی به صورت خوراکی تجویز می ‌شود.

همچنین از دیگر کاربردهای جوش شیرین می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• نرم کننده لباس
• دفع آفات باغچه، نابود کردن علف هرز و کنترول آفات
• از بین بردن حشرات
• آرایشی بهداشتی
• کاربرد در خمیر دندان‌ های حاوی جوش شیرین، خاصیت سفید کنندگی
• در ساخت دهان‌ شویه، دئودرانت ‌های خشک و تر، تولید سرم‌ های شست‌ و شو درمان پلک آماس
• تمیز کردن مایکروویو
• پاک کننده ماهی تابه و قابلمه
• رفع کننده بوی بد کفش
• افزایش ph
• نساجی و چرم
• آتش بازی
• خنثی سازی اثرات گاز اشک آور

ایمنی

بلعیدن بی کربنات سودا مضر نیست مگر این که به مقدار زیاد مصرف شود. استنشاق این ماده می تواند موجب سوزش بینی یا گلو شود.
در اثر تماس با پوست های حساس ممکن است باعث خارش یا سوزش پوست شود جوش شیرین اگر با چشم تماس پیدا کند موجب سوزش و سرخی در چشم شده و استفاده از آن در نان های سنتی ضرر دارد.

بسته بندی و نگهداری جوش شیرین

جوش شیرین را باید در محل خشک، در بسته، دور از آب و در محلی دارای تهویه مناسب نگهداری کرد. این ماده قابل انفجار و اشتعال نیست. بی کربنات سدیم به مدت دو سال انقضا دارد.

این ترکیب را باید در ظروف پلاستیکی (یا کیسه) در بسته نگهداری کرد و این محصول به صورت کیلوگرم و تنی با توجه به مصرف به فروش می رسد.

شرایط و ظوابط ترخیص جوش شیرین

این ماده ارزش گمرکی خوبی دارد و نیاز به مجوز سازمان بهداشت دارو و در صورت امکان انفجار نیاز به اخذ مجوز وزارت دفاع نیز دارد.

عوامل موثر بر قیمت این محصول اداره گمرک، حمل و نقل، بیمه و نرخ کالا در بازار بورس می باشد.

انواع جوش شیرین جهت ترخیص:

• ترخیص پودر جوش شیرین
• ترخیص جوش شیرین خردشده
• ترخیص جوش شیرین صنعتی
• ترخیص جوش شیرین خوراکی
• ترخیص بی کربنات سدیم

لیست قیمت جوش شیرین

کلیه قیمت ها بدون اطلاع قبلی قابل تغییر می باشد، لطفا جهت استعلام قیمت خرید با واحد فروش تماس حاصل نمایید.

تاریخ بروزرسانی: 1400/11/23