اتانول

مشخصات الکل اتیلیک یا اتانول

اتانول از حلال های صنعتی بوده که یک الکل ساده می باشد و با نام های مختلفی نظیر الکل اتیلیک، اتیل الکل، الکل میوه یا الکل سفید نیز شناخته می شود. این ماده کاربردهای بسیار زیادی داشته از جمله استفاده در صنایع عطر و ادکلن، سوخت برخی ماشین ها، مواد بهداشتی. این حلال صنعتی معمولا برای تولید مواد آلی استفاده می شود که بسیار قابل اشتعال بوده، بوی تند تیزی دارد و ویسکوزیته آن با آب برابر است.

اتانول با نام های دیگری مانند الکل مطلق، الکل سفید، الکل اتیلیک، ETOH، اتیل هیدرات، اتیل هیدروکسید، اتیلول، الکل دانه، هیدروکسی اتان، متیل کاربینول نیز شناخته می شود.

انواع اتانول

اتانول یا اتیل الکل، با توجه به کاربرد و موارد مصرف در انواع مختلفی تولید می شود.

• اتانول طبی: اتانولی که در بازار ایران عرضه می شود اکثرا از نوع طبی می باشد. این نوع الکل دارای 96 درصد اتانول است و در صنعت پزشکی مورد استفاده قرار می گیرد. اتانول طبی علاوه بر استفاده در صنعت پزشکی و ضد عفونی کننده ها، در صنایع دارویی، غذایی، بهداشتی و آرایشی هم کاربرد دارد.
• اتانول مطلق: این نوع، حاوی 99.4 تا 100 درصد حجمی و یا 99 تا 100 درصد وزنی اتانول است. وزن مخصوص این نوع الکل، در دمای 20 درجه سانتیگراد، از 0.793 تا 0.794 می باشد.
• اتانول تقلیبی: این نوع که اتانول وارونه نیز نامیده می شود، نوعی الکل است که به آن مواد مجاز تقلیب کننده اضافه می کنند، در نتیجه خلوص این الکل از بین رفته و نمی توان از آن به عنوان یک الکل طبیعی و خالص استفاده کرد.
• اتانول زیستی: به این نوع الکل، زیست اتانول می گویند. این نوع الکل را می توان از مواد خام کشاورزی بدست آورد. زیست اتانول، از مواد اولیه که منشاء قندی دارند مثل سیب زمینی، نیشکر، مانیوک، و ذرت بدست می آید.

مشخصات فیزیکی، شیمیایی و شکل ظاهری اتانول

اتانول در شرایط عادی، مایعی است زلال، بی رنگ، فرار و دارای بوی تند و قابل اشتعال.

اتانول در آب حل میشود یا نه؟

این ماده به دلیل تشکیل پیوند های هیدروژنی، به راحتی با هر نسبتی در آب و سایر ترکیبات ارگانیک حل می شود. برای آب زدایی از اتانول از پمپ خلاء هم استفاده می شود.

آنالیز اتانول

روش تولید اتانول

در حال حاضر دو نوع اتانول خوراکی و اتانول صنعتی تولید می شود و به طور کلی دو روش برای تولید الکل اتیلیک وجود دارد:

• تخمیر کربوهیدرات ها
• هیدراتاسیون اتیلن

تولید اتانول بر پایه نیشکر و ملاس

از باقی مانده نیشکر که محصول فرعی کارخانه قند و شکر می باشد، برای تولید خوراک دام به شکل کنسانتره نیز استفاده می شود. ابتدا از چغندرقند یا نیشکر گرفته می شود و پس از تصفیه، در فرایند تخمیر قرار می گیرد، در مرحله بعد جهت جداسازی و رسوب مواد غیر قندی مشابه فیبر و غیره از آهک استفاده می شود. در استفاده از ملاس برای تولید اتانول ابتدا خوراک را میکروب زدایی کرده و به آن آب اضافه می کنند. پس از فرایند تخمیر الکل از محلول جدا شده و آب زدایی می شود.

دیاگرام تولید اتانول بر پایه نیشکر و ملاس

در این روش، محصول اصلی تولید شده، الكل طبی خلوص 96% می باشد كه در كنار آن دو محصول جانبی ديگر شامل الكل صنعتی و روغن الكل نيز توليد می شود. همچنین مقدار زیادی گاز co₂ تولید می شود که بصورت کپسول یا یخ خشک به بازار عرضه می شود. به طور کلی به ازای هر 3.5 کیلوگرم ملاس، الکل تولید می شود.

تولید اتانول صنعتی

در این روش، اتانول با عبور ترکیبی از اتیلن و مقدار زیادی بخار در دمای بالا و فشار روی یک کاتالیزور اسیدی تولید می شود.

تقاوت اتانول صنعتی و خوراکی چیست؟

حتما شما هم هنگام استفاده از الکل های ضدعفونی کننده با جمله ” فقط جهت استعمال خارجی” مواجه شده اید. اما تفاوت این الکل ضدعفونی با الکل خوراکی در چیست؟ با اینکه هر دو ماده با نام اتانول شناخته می شوند اما باید توجه نمایید که الکل های ضدعفونی کننده حاوی موادی برای افزایش خلوص اتانول هستند که اصطلاحا الکل های دناتوره نامیده می شوند.

در صورت نوشیدن الکل اتیلیک صنعتی که به عنوان ضد عفونی کننده استفاده می شود،  فرد دچار عوارضی چون کوری، حالت تهوع، مسمومیت های حاد، سردرد، سرگیجه و غیره خواهد شد.

اتانول چه کاربردی دارد؟

1. در پزشکی (الکل طبی)

یکی از اصلی ترین کاربرد های اتانول در صنعت پزشکی می باشد.

2. اتانول به عنوان ضد عفونی کننده

بهترین ماده ضدعفونی کننده خانگی، الکل است. از اتانول در دستمال مرطوب پزشکی و معمولاً در ژل ضدعفونی کننده دست، به عنوان ضد عفونی کننده برای اثرات ضد باکتری و ضد قارچ استفاده می شود. اتانول میکروارگانیسم ها را با حل کردن لایه های لیپیدی غشایی و دناتوره سازی پروتئین های آنها از بین می برد و در برابر بیشتر باکتری ها و قارچ ها و ویروس ها موثر است. با این حال، در برابر اسپورهای باکتریایی بی اثر است. محلول اتانول 70٪ موثرتر از الکل اتیلیک خالص است، زیرا برای فعالیت بهینه ضد میکروبی به مولکول های آب متکی است. اتانول مطلق ممکن است میکروب ها را بدون از بین بردن غیرفعال کند، زیرا الکل قادر به نفوذ کامل غشاء میکروب نیست. این ماده شیمیایی با از بین بردن تعادل اسمزی در غشای سلول باعث کم شدن آب سلول می شود و منجر به مرگ سلول خواهد شد.

3. به عنوان پادزهر

اتانول ممکن است به عنوان پادزهر مسمومیت با اتیلن گلیکول و مسمومیت با متانول تجویز شود.

4. در مصارف دارویی

از این نوع از مواد شیمیایی غالباً با غلظت بالا، برای حل بسیاری از داروهای محلول در آب و ترکیبات مربوطه استفاده می شود. برای مثال، داروهای مایع مسکن، داروهای سرفه و سرماخوردگی و دهان شویه ممکن است حاوی 25٪ اتانول باشد. اتانول عمدتاً به عنوان نگهدارنده ضد میکروبی در بیش از 700 داروی مایع از جمله استامینوفن، مکمل های آهن، رانیتیدین، فوروزماید، مانیتول، فنوباربیتال و داروی سرفه وجود دارد.

5. در تولید سوخت

به دلیل افزایش گازهای گلخانه ایی و اثرات مخرب آن بر روی کره زمین و همینطور محدود بودن منابع فسیلی برای تولید سوخت، استفاده از روش های جدید برای تولید سوخت در حال گسترش است. امروزه اتانول یکی از سوخت هایی است که کاربرد زیادی پیدا کرده و به آن سوخت سبز می گویند.

بیشترین استفاده از اتانول به عنوان سوخت موتور و مواد افزودنی سوخت می باشد. به ویژه در کشور برزیل که تا حد زیادی استفاده از الکل اتیلیک به عنوان سوخت موتور رایج است، همین امر باعث شده که این کشور به عنوان یکی از تولید کنندگان اتانول پیشرو در جهان باشد. اتانول هیدروس (حدود 95٪ اتانول و 5٪ آب) می تواند به عنوان سوخت در بیش از 90٪ اتومبیل ها استفاده شود.

6. در سوخت موشک

از اتانول به عنوان سوخت موشک و در هواپیماهای سبک وزن استفاده می شود. از اتانول معمولاً به عنوان سوخت در وسایل نقلیه موشکی (تولید سوخت مایع اولیه) و در رابطه با اکسید کننده ای مانند اکسیژن مایع استفاده می شود. موشک بالستیک A-4 آلمانی، که با نام تبلیغاتی موشک V-2 در جنگ جهانی دوم استفاده می شد، از اتانول به عنوان سازنده اصلی B-Stoff استفاده می کرد. به این صورت که، اتانول را با 25٪ آب مخلوط می کردند تا دمای اتاق احتراق را کاهش دهد.

تیم طراحی V-2 پس از جنگ جهانی دوم، به موشک های ایالات متحده کمک کرد تا موشک Redstone با سوخت اتانول که اولین ماهواره ایالات متحده بود را پرتاب کنند.

7. در تولید سلول های سوختی

پیل های سوختی تجاری با گاز طبیعی و هیدروژن یا متانول اصلاح شده، کار می کنند. اتانول به دلیل در دسترس بودن، هزینه کم، خلوص بالا و سمی نبودن، یک گزینه مناسب می باشد. اما طیف های گسترده ای از مفاهیم پیل سوختی وجود دارد که آزمایش شده اند، از جمله پیل های سوختی اتانول مستقیم، سیستم های اصلاح خودکار حرارتی و سیستم های یکپارچه حرارتی. که اکثرا در یک سطح تحقیقاتی انجام می شود.

8. در گرمایش خانگی

از شومینه های اتانولی می توان برای گرم کردن خانه یا تزئین استفاده کرد.

9. به عنوان مواد اولیه در تولید مواد شیمیایی دیگر

اتانول یک ماده مهم صنعتی نیز می باشد که می توان این ماده را به عنوان پیش ماده برای سایر ترکیبات آلی مانند اتیل هالیدها، استرهای اتیل، اتیل اتر، استیک اسید و آمین های اتیل استفاده کرد.

10. به عنوان حلال

اتانول بعد از آب یکی از مهمترین حلال ها به شمار می رود. کاربردهای تجاری اصلی این ماده به عنوان حلال، در ساخت محصولات آرایشی و بهداشتی، شوینده ها، ضدعفونی کننده ها، داروها و پوشش های سطح  است. از اتانول تخمیری و همچنین اتانول سنتزی می توان برای این اهداف استفاده نمود، اما اتانول تخمیری به طور ویژه در مواردی که ماده سنتز شده استفاده انسانی دارد مانند مواد آرایشی و بهداشتی و داروها ارجحیت دارد.

اتانول ترکیب یونی است یا مولکولی؟ قطبی است یا ناقطبی؟

اتانول یک حلال جهانی بسیار مناسب در نظر گرفته می شود، زیرا ساختار مولکولی آن اجازه می دهد تا در هر دو قطب، قطبی و ناقطبی و ترکیبات آبگریز حل شود. از آنجا که اتانول دارای نقطه جوش کم است، به راحتی می توان آن را از محلولی که برای حل سایر ترکیبات استفاده شده است، خارج کرد و آن را به یک ماده استخراج کننده محبوب روغن های گیاهی تبدیل کرد.

در روش های استخراج روغن شاهدانه غالباً از الکل اتیلیک به عنوان یک حلال استخراج و همچنین به عنوان یک حلال پس از پردازش برای حذف روغن ها، موم ها و کلروفیل از محلول، در فرآیندی موسوم به زمستان زدائی استفاده کرد. اتانول در رنگ ها، تنتورها، مارکرها و محصولات مراقبت شخصی مانند دهان شویه ها، عطرها و دئودورانت ها وجود دارد.

نکات ایمنی استفاده از اتانول

• به صورت خالص باعث تحریک پوست و چشم می شود.
• در صورت بلعیدن، باعث آسیب بسیار جدی به کبد و اثرات مخرب استفراغ، حالت تهوع و مسمومیت می شود.
• برای جلوگیری از نوشیدن، معمولا یک ماده سمی با طعم تلخ، به این ماده اضافه می شود. اما خواص دیگر الکل را تغییر نمی دهد.
• در طی بیماری همه گیر کرونا (COVID-19)، سازمان غذا و داروی ایالات متحده دریافت که تعدادی از محصولات ضد عفونی کننده دست، که دارای برچسب “حاوی اتانول” بودند اما از نظر آلودگی حاوی متانول نیز بودند به فروش می رسد. بر خلاف الکل اتیلیک نسبتاً ایمن، به دلیل اثرات سمی متانول هنگام جذب از طریق پوست یا آشامیدن بسیار خطرناک می باشد.

بسته بندی اتانول

• به صورت تانکر
• بشکه های ۲۲۰ لیتری (۱۷۲ کیلوگرمی)
• ظروف فریم دار IBC
• گالن های ۲۰ لیتری

حمل و نقل اتانول

الکل اتیلیک معمولا به دو صورت قابل حمل می باشد، بشکه های 220 لیتری و تانکر های 25 تنی

شرکت های حمل و نقل توانایی دارند الکل درخواستی مشتری را تحویل دهند و معمولا مجهز به تانکرهای مخصوص حمل مایعات پتروشیمی (الکل) می باشند.

انبارداری و ذخیره سازی اتانول

ظروف بسته بندی اتانول باید به صورت محکم بسته و مهر و موم شود. ظروف باید در محیط های سرد و خشک نگهداری شود و تهویه مناسب در محیط برقرار باشد. ظروف نگهداری باید در برابر الکتریسیته ساکن نگهداری شود و از منابع آتش دور نگه داشته شود.

اتانول جاذب رطوبت است. در برابر آب و رطوبت باید محافظت شود و باید دور از گرما، جرقه ها، شعله های باز و سطوح داغ نگهداری شود. در اطراف این ماده شیمیایی استعمال دخانیات ممنوع است.

انبار باید طبق استاندارد های انبار نگهداری از مایعات اشتعال زا ساخته شده باشد.

لیست قیمت اتانول

کلیه قیمت ها بدون اطلاع قبلی قابل تغییر می باشد، لطفا جهت استعلام قیمت خرید با واحد فروش تماس حاصل نمایید.

تاریخ بروزرسانی: 1400/09/20