تعمیر سافت استارتر

تعمیرات تخصص سافت استارتر

یکی از علل های متداول که سبب خرابی های پی در پی در راه انداز موتور می شود اشتباهاتی است که ناشی از عدم آشنایی با نحوه کارکرد این تجهیز می باشد به همین دلیل در ادامه به شرح برخی از این اشتباهات رایج می پردازیم:

دلایل متداول بروز خرابی در سافت استارتر ها

در ادامه به معرفی دلایل متداول خرابی راه انداز نرم موتور می پردازیم:

اتصال سافت استارتر به ولتاژ اشتباه

این اتفاق بیشتر برای دستگاه های تکفاز روی می دهد، که کاربر به اشتباه سافت استارتر 230 ولت را به ولتاژ 400 ولت AC متصل می کند. تریستور هایی در مدار قدرت قرار دارد که وظیفه آن ها دفع شوک الکتریکی لحضه ای می باشد، اما اگر اندازه ولتاژ برای مدت زمان طولانی بالا باشد وریستور ها می سوزند، حتی احتمال سوختن تریستور ها نیز وجود دارد که این امر باعث آسیب دیدگی برد می شود. نمونه ای از این سوختگی در تصویر زیر قابل مشاهده است.

اتصال تغذیه به خروجی سافت استارتر

در بسیاری از سافت استارتر ها، این حالت باعث ایجاد مشکل نمی شود. و با یک خطا در هنگام استارت قابل تشخیص است. اما این موضوع باعث نمی شود نسبت به آن بی توجه بود، چون احتمال دارد باعث آسیب دیدن سافت استارتر شود. بعضی از مدل های سافت استارتر دارای ورودی دستورات استپ و استارتی هستند که خود دارای ولتاژ بوده، و نباید به آن ها ولتاژ خارجی اعمال کرد. مدارات کنترلی سافت استارتر عموما از نوع 24 ولت می باشد، و یک اشتباه رایج دیگر اتصال تغذیه کنترلی به تغذیه قدرت می باشد، که باعث آسیب به آن می شود، نمونه ای از این خرابی در تصویر زیر قابل مشاهده است.

وجود گرد و غبار و خاک در سافت استارتر

علت اصلی بسیاری از خرابی ها، گرد و غبار و خاک می باشد. کار کردن دستگاه در محیط های آلوده، باعث ورود گرد و غبار از طریق فن به داخل آن می شود. و این گرد و غبار روی نواحی ولتاژ بالا می نشیند و اگر این گرد و خاک از مقدار معینی بیشتر شود قوس الکتریکی درون تجهیز رخ می دهد که باعث خرابی سافت استارتر خواهد شد. تعمیر این گونه خرابی ها امکان دارد هزینه بر باشد، چون ممکن است خرابی به قسمت های دیگر نیز سرایت کند. اینگونه خرابی ها در محل ها یا مکان هایی که دارای ذرات معلق در هوا می باشند، بیشتر نمود دارد. در تصویر زیر نمونه ای از این خرابی را مشاهده می کنید.

تاثیر مایعات و عوامل محیطی بر سافت واتر

مایعات، اسید ها و باز ها می توانند اثرات مخربی بر روی برد ها داشته باشد، یکی از موارد رایج در ایستگاه های پمپاژ، ترکیدگی لوله، و پاشیدن آب روی سافت استارتر می باشد.این امر سبب ایجاد قوس الکتریکی یا اتصال کوتاه می شود. برای جلوگیری از این مشکل سعی کنید همواره از دستگاه درون تابلو برق استفاده کنید، و درب آن را همواره ببندید. گاز کلر و یود نیز دارای خاصیت خورندگی بالایی بوده و می توانند به مرور زمان برد های الکتریکی را در محل اتصالات فلزی سولفاته کند. بنابراین برای جلوگیری از خرابی در این محیط ها نیز باید به فکر چاره بود. نمونه ای از این خرابی را در تصویر زیر مشاهده می کنید.

برای حفاظت دستگاه در مقابل عوامل محیطی بهتر است از سافت استارتر با حفاظت IP55 و یا بالاتر استفاده کنید، این مدل ها دارای مقاومت بالایی در مقابل عوامل محیطی می باشد که باعث افزایش طول عمر دستگاه شما در محیط های خطرناک خواهد شد. بعضی از خرابی های دستگاه همچون خرابی تریستور ها، برد های کنترلی یا خرابی کنتاکتور بای پس داخلی، در اثر طول عمر بالا ایجاد می شود و طبیعی است. در صورت بروز چنین مشکلاتی متخصصان شرکت فامکو آماده هستند دستگاه شما را تعمیر کرده و دوباره به شرایط کارکرد طبیعی برگردانند.

علاوه بر موارد فوق می توان به نکات زیر نیز اشاره نمود که ممکن است سبب خرابی و نیاز به تعمیر سافت استارتر شوند:

• لرزش و تکان خوردن می تواند باعث قطع شدن اتصالات داخلی شود.
• نوسانات ولتاژ منبع تغذیه می تواند باعث معیوب شدن برد دستگاه شود.
• تنش و ولتاژ ضربه ای شبکه برق زمانی که تریستور ها خاموش می باشند.
• شرایط محیطی مانند گرد و غبار و رطوبت می تواند در دراز مدت مشکل ساز باشد، و باعث کاهش طول عمر سافت استارتر گردد.
•  با اندازه گیری مقاومت بین ترمینال های سه فاز ورودی و خروجی، اگر مقاومت کمتر از 50 کیلو اهم باشد، نشتی جریان تریستور ها یکی از گزینه های احتمالی است.
•  چنانچه بانک خازنی به درستی در خروجی سافت استارتر نصب نشود، سبب آسیب جدی به آن ازجمله تریستور ها و برد کنترل می شود.

 نکات نگهداری از سافت واتر

در زیر به شرح نکاتی می پردازیم که رعایت آنها از بروز خرابی در سافت استارتر ها جلو گیری می کند:

تعمیر و نگهداری دوره ای سافت استارتر

نگهداری و تعمیرات دوره ای باعث می شود که عمر تجهیز به طور قابل ملاحضه ای افزایش پیدا کند. به همین منظور پیشنهاد می شود که در بازه منظم شش ماهه نسبت به بازبینی و عیب یابی سافت استارتر اقدام شود. این بازبینی ها می بایست شامل موارد زیر باشد:

•  بررسی اتصالات
• پیچ های تجهیز روی تابلو بررسی شود که محکم باشد.
• اتصالات تغذیه، قدرت و کنترلی بررسی شود که محکم باشند.
• محل تهویه دستگاه بررسی شود که فاقد گرد و غبار باشد.
• از سالم بودن چراغ های LED اطمینان حاصل شود.
• از سالم بودن و صحیح کار کردن صفحه نمایش رابط کاربری اطمینان کسب شود.

حفاظت در مقابل گرد و غبار

• گرد و غبار خارجی دستگاه به وسیله جاروبرقی تمیز گردد، اگر گرد و غبار تمیز نشد توسط یک پارچه تمیز آن را پاک کنید.
• همه دریچه ها باید تمیز شود و اطمینان حاصل شود که مسیر تهویه مسدود نباشد، گرد و غبار می تواند منجر به اتصال کوتاه شود.
• اگر دستگاه در شرایط نامطلوب محیطی قرار گرفته باشد، تعداد دفعات نگهداری منظم افزایش خواهد یافت. اگر دستگاه در اتاق تجهیزات الکتریکی قرار دارد، باید مرتب آن را از گرد و غبار تمیز کنید.

بررسی کنتاکتور بای پس

• بررسی کنید قطعات شل شده، شکسته، یا مستهلک نشده باشد. تیغه های متحرک را چک کنید که فرسوده نشده باشد. بوبین کنتاکتور چک شود که ضعف عملکرد یا تاخیر در قطع و وصل نداشته باشد. از تمیز بودن و محکم بسته شدن اتصالات و پیچ ها اطمینان کسب شود. در صورت نیاز کنتاکتور تعمیر یا تعویض گردد.
•  اتصالات کنتاکتور را چک کنید.

فرآیند تعمیرات سافت استارتر

• اتصال زمین دستگاه

دستگاه را از اتصال زمین (ارت) مشخص شده روی آن ارت کنید، بهتر است کابل اتصال زمین تا حد ممکن کوتاه باشد، تا ایمنی شما بهتر تامین گردد.

• بروز رسانی Frimware کنترلی

برخی از برند ها بروز رسانی های مختلفی را در طی زمان برای برطرف کردن مشکلات پیشین، برای تجهیز خود منتشر می کنند. در صورتی که این فرآیند برای دستگاه شما صحت دارد بهتر است این فرآیند را انجام دهید.

• بازگشت به تنظیمات کارخانه

در بسیاری از موارد به دلیل دستکاری و تغییر تنظیمات تجهیز عملکرد مناسبی ندارد، و حتی ممکن است باعث معیوب شدن آن شود. برای جلوگیری از این مشکل بهتر است همان ابتدای کار تجهیز را به تنظیمات کارخانه برگردانید.

تعمیرات سافت استارتر

در ادامه یه شرح مراحل تعمیر سافت استارتر می پردازیم:

تعویض کی پد (keypad)

در صورت عدم کارکرد صحیح کی پد، باید برای تعویض آن اقدام کرد. مراحل تعویض به شرح زیر است.

• قبل از هر کاری از متصل نبودن دستگاه به برق اطمینان کسب کنید.
• معمولا کی پد به صورت جدایی پذیر از دستگاه طراحی و ساخته می شود و بایک کابل RJ45 یا Db9 ارتباط بین کی پد و دستگاه برقرار می شود.
• با فشار دادن تیغه ای که کنار کی پد است آن را از جای خود خارج کنید.
• اتصال کابل از کی پد را به آرامی خارج کنید و مراقب باشید خار روی کابل آسیب نبیند.
• حالا می توانید کیپد جدید را جایگزین کنید. به این صورت که ابتدا کابل را به کی پد اتصال دهید، سپس کی پد را در جای خود محکم کنید.

جدا کردن اتصالات کنترلی و قدرت

• کابل های کنترلی را جدا کنید.
•  قبل جدا کردن کابل ها آن ها را شماره گذاری کنید، تا در هنگام اتصال مجدد آن ها با مشکل مواجه نشوید.
•  از یک پیچ گوشتی کوچک می توان برای جدا اتصالات کنترلی استفاده نمود.
• کابل های قدرت را نیز شماره گذاری کنید کابل های ورودی را L1 ،L2 وL3 و کابل های خروجی را T1 ،T2و T3 شماره گذاری کنید.
• کابل های قدرت را جدا کنید.
•  برای انجام این کار از آچار یا آلن استفاده نمایید.

تعویض برد اصلی

• این قطعه مغز کنترلی و پردازشگر دستگاه است، و وظیفه کنترل تریستور ها و فرآیند های کنترلی را بر عهده دارد. در ادامه طریقه باز کردن و تعمیر این قطعه را بازگو می کنیم.
• ابتدا باید بدنه دستگاه را جدا کنید، برای انجام این کار کافی است پیچ های روی بدنه دستگاه را باز کرده و بدنه را به سمت بالا بکشید. فقط مراقب باشید پیچ های بدنه از جای خود خارج نشود و به داخل دستگاه نیفتد.
• اتصال تریستور ها به برد اصلی را باز کنید، برای انجام این کار قبل از جدا کردن کابل ها آن را با شماره های 1،2،3 نامگذاری کنید، تا در هنگام اتصال مجدد کابل ها با مشکل مواجه نشوید.برای جدا کردن کابل های روی برد می توانید از یک دم باریک برای جابجایی خار استفاده نمود.

• حالا باید کابل های کنتاکتور بای پس و CTها را جدا کنید، برای انجام این کار قبل از جدا کردن کابل ها آن را با شماره های 1،2،3 نامگذاری کنید، تا در هنگام اتصال مجدد کابل ها با مشکل مواجه نشوید.برای جدا کردن کابل های روی برد می توانید از یک دم باریک برای جابجایی خار استفاده نمود.
• اتصالات فن و سنسور حرارت را جدا کنید، برای جدا کردن کابل ها می توانید از یک دم باریک بهره برد. چنانچه طراحی برد شما دارای نگهدارنده کابل بود، کابل ها را از داخل نگهدارنده آزاد کنید.
• اکنون برد را از محل خود بیرون بیاورید، بردهای استوک می تواند کمک زیادی به فرآیند تعمیرات شما کند، به این صورت که در خرابی قطعات برد می توانید از قطعات آن استفاده کنید، که سبب کاهش هزینه تعمیرات شما خواهد شد. پس به خوبی از برد معیوب نگهداری کنید.
• برد جدید را در محفظه قرار داده، و از جهت قرار گیری صحیح آن اطمینان کسب کنید. سپس باید عکس مراحل طی شده را برای مونتاژ مجدد سافت استارتر طی کنید.
•  اتصالات فن و سنسور حرارت را متصل کنید، هنگام اتصال کابل ها به شماره گذاری که از قبل انجام داده اید توجه کنید. چنانچه طراحی برد شما دارای نگهدارنده کابل بود، کابل ها را از داخل نگهدارنده عبور داده و سپس متصل کنید.
• حالا باید کابل های کنتاکتور بای پس و CTها را متصل کنید، برای انجام این کار چنانچه طراحی برد شما دارای نگهدارنده کابل بود، کابل ها را از داخل نگهدارنده عبور داده و سپس متصل کنید. در هنگام اتصال کابل ها به شماره گذاری که از قبل انجام داده اید توجه کنید.
• CTها جریان را برای کنترل فرآیند های استارت نرم و توقف نرم و کنترل توابع حفاظتی اندازه گیری می کند. اتصال نادرست آن ها تاثیر نامطلوب در عملکرد دستگاه می گذارد.
•  اتصال تریستور ها به برد اصلی را متصل کنید، برای انجام این کار چنانچه طراحی برد شما دارای نگهدارنده کابل بود، کابل ها را از داخل نگهدارنده عبور داده و سپس متصل کنید. در هنگام اتصال کابل ها به شماره گذاری که از قبل انجام داده اید توجه کنید.
•  برد جدید را همرا محفظه آن در دستگاه جاگذاری کنید، در هنگام جاگذاری مراقب باشید کابل های متصل به آن به بدنه گیر نکند و تحت فشار یا زخمی نشود. در هنگام مونتاژ مراقب باشید پیچ ها جدا نشده و به داخل دستگاه منتقل نشود، چون پیچ ها رسانا بوده و می تواند به شدت خطر آفرین باشد.
• در مرحله آخر کیپد را در جای خود قرار داده و با پیچ محکم کنید. و مجدد کابل های تغذیه، قدرت و کنترلی را طبق شماره گذاری انجام شده به دستگاه متصل کنید.
• پس از تعویض برد باید یک بروز رسانی نرم افزاری نیز انجام گیرد، تا برد با دستگاه هماهنگ شود، هر چند این موضوع خیلی رایج نمی باشد.

تعویض فن

در زمان استارت و توقف موتور حرارت زیاد ایجاد می کند، که این حرارت ناشی از از قطع و وصل سریع موج ولتاژ توسط تریستورها می باشد. و در ادامه به دلیل عبور جریان از شینه ها تلفات حرارتی به وجود می آید. در صورتی که این حرارت دفع نشود موجب کاهش طول عمر و در نهایت سوختن بردهای کنترلی سافت استارتر می شود.

• به همین دلیل در سافت استارتر ها به خصوص در مقادیر جریانی بالای 100 آمپر از فن هایی به منظور خنک سازی فضای داخل آن استفاده می شود.
• برای تعویض فن باید مراحل زیر را طی کنید:
•  کابل های تغذیه، قدرت و کنترلی را جدا کنید.
• سپس کیپد و بدنه دستگاه را جدا کنید.
• اتصالات برد اصلی را جدا کنید، و آن را خارج کنید، حالا باید مراحل تعویض فن را انجام دهید.
• پیچ های بدنه فن را باز کرده و فن را از داخل دستگاه خارج کنید.
• فن جدید را جایگزین کنید، دقت کنید جهت نصب فن صحیح باشد و کابل های آن را از نگهدارنده کابل عبور دهید.
• برد و اتصالات مربوط به آن را نصب کنید، بدنه و کیپد دستگاه را ببندید. اتصال کابل های کنترلی، تغذیه و قدرت، را مطابق شماره گذاری انجام شده وصل کنید.

تعویض نگهدارنده شینه ها

برای جلوگیری از تغیر شکل شین در اثر لرزش یا شوک الکتریکی از نگهدارنده شین استفاده می گردد. جنس آن از پلاستیک است و احتمال دارد در اثر حرارت یا قوس الکتریکی از بین برود، و باعث ایجاد اتصال کوتاه شود. بنابراین در صورت مشاهده خرابی باید فورا تعویض شود.
مراحل تعویض نگهدارنده شین به شرح زیر است:

•  کابل های تغذیه، قدرت و کنترلی را جدا کنید.
• سپس کیپد و بدنه دستگاه را جدا کنید.
• اتصالات برد اصلی را جدا کنید، و آن را خارج کنید، حالا باید مراحل تعویض نگهدارنده شین را انجام دهید.
•  پیچ های بدنه فن را باز کرده و فن را از داخل دستگاه خارج کنید.
•  تمام پیچ های روی پوشش بالایی را باز کنید، سپس آن را از جای خود خارج کنید. با کشیدن بدنه جلویی به سمت بالا و بدنه جانبی به صورت ریلی، آن ها را از جای خود خارج کنید.
• با باز کردن پیچ های نگهدارنده شین از بدنه و شین، آن را از جای خود خارج کنید.
• نگهدارنده شین جدید را جایگزین کنید.
• پیچ و مهره های نگهدارنده شین به بدنه و شینه ها را مجدد در جای خود ببندید.
•  کیپد را مجدد در جای قرار دهید، و کابل های تغذیه، کنترلی و قدرت را متصل کنید.

نکات ایمنی در تعمیر سافت استارتر

• قبل از شروع فرآیند تعمیرات از برق دار نبودن دستگاه اطمینان حاصل شود.
• در بعضی از قسمت ها مثل خازن ها ولتاژ ذخیره می شود که باید قبل از شروع تعمیرات تخلیه شود. برای انجام این کار حداقل 3 دقیقه بعد از قطع برق صبر کنید.
• از زمین بودن اتصال برق ورودی اطمینان کسب شود، اتصال برق ورودی باید ستاره باشد.
• برای حفاظت ورودی باید از فیوز با سرعت قطع بالا استفاده نمود.
• برای حفاظت در برابر جریان، انتخاب سافت استارتر باید به گونه ای باشد که جریان موتور کمتر از 30 آن نباشد.
• برای زمین کردن بدنه سافت استارتر از یک سیم مجزا استفاده کنید، و از سیم نول برای انجام این کار استفاده نشود، و اگر از چند سافت استارتر استفاده می کنید، استاندارد ارت کردن آن ها را رعایت کنید
• برای تعمیر قطعاتی از برد مانند خازن ها که دارای الکتریسیته ساکن هستند، رعایت اقدامات حفاظتی و استفاده از دستکش ضروری است.
• سایز کابل های اتصال به سافت استارتر را بر اساس استاندارد مورد نظر انتخاب کنید. کابل ارت را به شین ارت با مقاومت کمتر از 10 اهم متصل کنید.
• کابل ارت دستگاه را از کابل سایر تجهیزات که جریان و توان بالا دارند جدا کنید.
• قبل از شروع فرآیند تعمیر بدنه موتور را نیز ارت کنید.

سوالات رایج در تعمیر سافت استارتر

1. فرآیند توقف توسط راه انداز نرم خیلی سریع به پایان می رسد. مشکل چیست؟

از علل مشکل مطرح شده می توان دو مورد زیر را نام برد:

• تنظیمات سافت استارتر به درستی انتخاب نشده و متناسب با بار یا موتور نمی باشد، تنظیمات اصلاح شود.
• اگر بار وارد شده به موتور کم باشد، در این حالت توقف نرم تاثیر چندانی ندارد. یعنی اگر توقف نرم نیز انجام نگیرد مشکل چندانی برای موتور پیش نخواهد آمد.

2. موتور نامنظم و به همراه صدای آزار دهنده کار می کند. مشکل چیست؟

امکان دارد سافت استارتر نتواند اتصال به خوبی تشخیص دهد، که در این صورت احتیاج به تعمیر دارد.

3. موتور به حداکثر سرعت خود نمی رسد، مشکل چیست؟

اگر جریان شروع خیلی پایین باشد، موتور گشتاور کافی برای رسیدن به حداکثر سرعت را تولید نمی کند، امکان دارد سافت استارتر زمان شروع اضافی را طی کند، یا اینکه شفت روتور قفل شده باشد.

تعرفه قیمت تعمیر سافت استارتر

همین طور که در این مقاله توضیح داده شد، مشکلات و خرابی های متفاوتی ممکن است برای سافت استارتر ایجاد گردد، بنابراین هزینه نصب و تعمیر تجهیزات برق صنعتی نیز متفاوت خواهد بود، برای مشاوره و استعلام قیمت تعمیرات با متخصصین شرکت توربو صنعت در واحد تعمیرات تماس بگیرید.