پالس اکسیمتر انگشتی

پالس اکسیمتر انگشتی چیست؟

پالس اکسیمتر های انگشتی که به آن پالس اکسیمتر انگشتی خانگی، پالس اکسیمتر سیار و مانیتور اشباع اکسیژن خون انگشتی نیز گفته می شود، متداول ترین نوع پالس اکسیمتر ها هستند و به دلیل دقت بالا، با دوام بودن و قیمت مناسب، مورد توجه عموم قرار گرفته است. معمولا در این پالس اکسیمتر ها، تعداد ضربان قلب و درصد باتری دستگاه نیز نمایش داده می شود و در صورتی که دستگاه، مجهز به قابلیت ذخیره سازی و اشتراک گذاری اطلاعات توسط بلوتوث باشد، امکان بررسی و مقایسه وجود خواهد داشت.

نحوه عملکرد پالس اکسیمتر انگشتی

دستگاه پالس اکسیمتر انگشتی، دارای پروب گیره ای انگشتی و سنسور، منبع نور و صفحه نمایشگر است. صفحه نمایشگر این دستگاه بر روی گیره می باشد و اصطلاحا دستگاه، یک بخشی می باشد. منبع تغذیه این نوع پالس اکسیمتر، باتری می باشد. اندام مورد نظر (انگشت دست، لاله گوش، شست پا و بینی)، بین دو طرف گیره دستگاه قرار می گیرد، تا با سنسور ها در تماس باشد. گیره از دو صفحه تشکیل می شود که به آن ها، پروب می گویند. سنسور ها می توانند رنگ خون و میزان اکسیژن را بررسی کنند، رنگ خون افراد به اکسیژن موجود در خون بستگی دارد. خون فردی که اکسیژن کافی دارد، قرمز روشن می باشد و نور بیشتری را جذب می کند. زمانی که اکسیژن موجود در خون، مصرف و به اتمام برسد، خون به رنگ آبی تیره یا بنفش در می آید بر روی قسمت بالایی پروب گیره ای، دیود منتشر کننده نور وجود دارد که نور قرمزی به طول موج 660 نانو متر و نور مادون قرمز به طول موج 940 نانو متر را انتشار می دهد. با عبور نور از بافت های نقطه مورد نظر، بافت های آن قسمت، مقداری از نور را جذب می کنند و باقی نور ها عبور کرده و با پروب دیگر برخورد می کنند. گیرنده نوری دستگاه، میزان نوری که توسط خون جذب می شود و میزان نور قرمز و مادون قرمز عبور کرده از بافت ها را بررسی می کند و درصدی از میزان اکسیژن خون را بر روی صفحه نمایشگر نمایش می دهد. اغلب پالس اکسیمتر ها قابلیت اندازه گیری تعداد ضربان قلب را نیز دارند و علاوه بر میزان اکسیژن خون، تعداد ضربان قلب فرد را نیز نشان می دهند.

اجزای پالس اکسیمتر انگشتی

1. صفحه نمایشگر
2. قدرت نبض
3. نشانه نبض
4. نماد تشخیص شریان
5. نماد هشدار
6. نمایش میزان باتری
7. کلید روشن/ خاموش
8. نمایش میزان اشباع اکسیژن خون
9. نمایش تعداد ضربان قلب
10. پوشش باتری

روش قرار دادن باتری در پالس اکسیمتر انگشتی

روش اندازه گیری درصد اشباع اکسیژن خون در پالس اکسیمتر انگشتی

در صورتی که فرد در مراکز درمانی باشد و برای اولین بار از پالس اکسیمتر استفاده می کند، بهتر است روش سنجش این دستگاه به او توضیح داده شود تا نگرانی و ترسی وجود نداشته باشد. برای سنجش میزان اکسیژن خون، ابتدا لازم است نقطه ای که جهت سنجش اکسیژن خون انتخاب می شود، ضد عفونی و سپس خشک شود. چرب بودن پوست و کثیف بودن آن، مانع عبور امواج نوری از اندام مورد نظر می شود. سپس نقطه ای که اکسیژن سنجی از آن، انجام می گیرد، تعیین شود. این نقطه بنا به شرایط فرد می تواند یکی از انگشت های دست، شست پا، بینی یا لاله گوش باشد، بهتر است جهت ایجاد گردش خون مناسب و اندازه گیری بدون خطا، نقطه انتخابی کمی ماساژ داده شود. حالا نزدیک ترین قسمت نبض دار بدن به نقطه مورد نظر، بررسی شود، در صورتی که نبض قوی باشد به معنای گردش خون مناسب در بدن می باشد. در صورتی که انگشت دست یا شست پا، دارای گردش خون مناسب نباشد، اندازه گیری اکسیژن خون از طریق بینی یا لاله گوش انجام می شود، زیرا در این قسمت ها عروق بسیاری وجود دارد، از این رو گردش خون هم مناسب است. انتخاب پروب هر فرد بر اساس سن و سایز آن فرد، تعیین می شود. بهتر است برای کودکان از پروب مخصوص کودکان استفاده شود و اگر فرد بزرگسالی، جثه کوچکی داشت، برای آن نیز از پروب کودکان اسفاده شود.

پروب به گونه ای بر روی اندام انتخاب شده قرار بگیرد که محکم باشد و اطمینان حاصل شود که دیود پخش کننده نور و گیرنده نوری در مقابل یکدیگر قرار گرفته باشد. شل نبودن پروب، دقت سنجش اکسیژن خون را افزایش می دهد. در ضمن از فشار دادن پروب بر روی اندام، خودداری شود، در صورت فشار وارد شدن، در بعضی از افراد ممکن است اکسیژن رسانی به رگ های اطراف آن عضو قطع شود. اگر فردی دچار بی حسی یا تغییر رنگ پوست شود، باید به پزشک مراجعه کند. لازم است نقطه ای از بدن فرد که جهت سنجش انتخاب شده است، در حین اندازه گیری و تا زمان نمایش مقدار اکسیژن خون اندازه گیری شده بر روی صفحه نمایشگر، بدون حرکت نگه داشته شود و بهتر است از صحبت کردن نیز خودداری شود زیرا کوچک ترین تغییری در نحوه قرار گرفتن پروب می تواند دقت این دستگاه را تحت تاثیر قرار بدهد و عدد نمایش داده شده با خطا همراه شود.

به طور معمول، دستگاه های پالس اکسیمتر، درصد اشباع اکسیژن خون افراد را در بازه 70 تا 100 درصد، نشان می دهند و در صورت مجهز بودن دستگاه به سیستم هشدار، به نحوی تنظیم می شوند که اگر میزان اکسیژن خون فردی کمتر از 90 باشد، هشداری به معنای کمبود اکسیژن اعلام می شود. این کمبود اکسیژن، اغلب در افراد مبتلا به مشکلات تنفسی، بیماری های قلبی و عروقی و غیره وجود دارد.

با توجه به غیر تهاجمی بودن پالس اکسیمتر ها، استفاده از آن ها در کاربر، نگرانی ایجاد نخواهد کرد، اما ممکن است در فردی، قرمزی پوست یا حساسیت ایجاد شود و در صورت رفع نشدن، باید به پزشک مراجعه شود.

نکات قابل توجه در انتخاب پالس اکسیمتر انگشتی

پالس اکسیمتر های انگشتی بهترین انتخاب جهت استفاده در منزل، مطب پزشک ها و اکسیژن سنجی در مکان های پر رفت و آمد می باشند و در افرادی که نیاز به کنترل دائمی اکسیژن خون دارند، انتخاب مناسبی هستند.

مهمترین مزیت این دستگاه، کوچکی و سبک بودن وزن آن است. از این رو جا به جایی آن آسان است و به راحتی در هر زمان می توان از آن استفاده کرد. امروزه با گسترش ویروس کرونا، از آن جایی که کاهش سطح اکسیژن خون، از علائم ابتلا به کرونا می باشد، استفاده از این نوع از پالس اکسیمتر ها، بیشتر از گذشته است.

پالس اکسیمتر انگشتی نسبت به مدل های دیگر، قیمت کمتری دارند و همه افراد می توانند آن را خریداری کنند.