کلر (Chlorine)

فروش انواع کلرین

عنصر کلر با عدد اتمی 17 خاصیت سفیدکنندگی و گندزدایی دارد. این ترکیب را با نام های کلر، گاز کلر، کلر مولکولی، کلرین، کلرمایع، کلر جامد و Chlorine می شناسند.

انواع کلر

• کلر جامد
• کلر مایع
• کلر گاز

کلر جامد

کلر جامد به شکل پودری بوده و عمده مصرف آن برای ضدعفونی کردن، تصفیه و گندزدایی است.

کلر مایع

کلر مایع بیشترین کاربرد را دارد که توسط تانکر های مخصوص یا در استوانه های آهنی حمل می شود. از کلر مایع برای ضدعفونی کردن استخر ها به وسیله پمپ های تزریقی که کلر وارد آب استخر می شود استفاده می کنند. مشکل اصلی کلر مایع این است که بعد از مدتی ویژگی هایش را از دست داده و نگهداری آن کمی مشکل است.

نحوه تبدیل کلر به حالت مایع (کلر مایع)

کلرین را به دو صورت می توان به حالت مایع در آورد:

• عملیات تبرید: یعنی تحت تأثیر سرمای شدید قرار می گیرد.
• عملیات تراکم: یعنی این گاز تحت شرایطی فشرده قرار می گیرد.

گاز کلر

از گاز کلر برای ضد عفونی کردن حوضچه های تصفیه آب استفاده می شود که به شکل گاز در مخازن و کپسول های تحت فشار آن را نگهداری می کنند.

مشخصات فیزیکی و شیمیایی کلرین

• در اتمسفر فوقانی برخی ترکیبات کلردار مانند کلروفلوئوروکربن ها مخرب لایه ازن هستند.
• در اثر ترکیب با برخی مواد خاصیت اشتعال دارد.
• به راحتی توسط زغال چوب جذب شده و هدایت الکتریکی پایینی دارد.
• قدرت واکنش پذیری بالا
• اکسیدکننده قوی
• قابلیت حل شدن در کلرید ها
• قابلیت حل شدن در آب کم
• خاصیت الکترونگاتیوی قوی
• ناپایدار
• بوی تند و زننده
• سمی

ساختار کلرین

فرمول کلرین Cl₂ می باشد. در شکل زیر نیز ساختار کلر را مشاهده می نمایید.

ترکیبات کلر

از جمله ترکیبات کلر می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• کلرید ‌ها
• کلریت‌ ها
• کلرات ‌ها
• پرکلرات‌ ها
• کلرامین‌ ها

منشاء طبیعی کلر

به دلیل واکنش پذیری بسیار کلرین، این عنصر به صورت آزاد در طبیعت وجود ندارد، اما به صورت نمک های کلرید و به عنوان بیست و یکمین عنصر فراوان در پوسته زمین یافت می شود. ذخایر بزرگ این ماده معدنی به صورت کلرید سدیم تشکیل شده است. جالب توجه است ذخایر یون کلرید در آب دریاها بیشتر می باشد. همچنین در بعضی از چاه های آب نمک زیرزمینی مقادیری از کلر با غلظت بالا نیز وجود دارد.

روش تولید گاز کلر

روش تولید آزمایشگاهی کلرین به این صورت است که از ترکیب اسید کلریدریک با دی اکسید منگنز، کلر سنتز می شود در حالی که سنتز صنعتی آن در زیر شرح داده شده است:

الکترولیز محلول سدیم کلراید

کلرین از الکترولیز محلول سدیم کلراید، حاصل می شود. با این روش که همان فرآیند کلرآلکانی نامیده می شود، بیشترین مقدار گاز کلر مصرفی در صنعت را تولید می کنند. هیدروژن و سدیم هیدروکسید دو محصول جانبی بسیار با ارزش حاصل از این واکنش هستند.

2 NaCl + 2 H₂O → Cl₂ + H₂ + 2 NaOH

الکترولیز محلول های کلرید بر طبق معادلات زیر انجام می شود:

2 H₂O + 2 e⁻ → H₂ + 2 OH⁻ :کاتد

2 Cl⁻ → Cl₂ + 2 e⁻ :آند

الکترولیز سلول جیوه

در این روش آند ‌های تیتانیوم، در بالای کاتد جیوه مایع قرار گرفته که محلول کلرید سدیم بین دو الکترود قرار می گیرد. هنگامی که جریان الکتریکی به کار گرفته شود، کلراید در سمت آند ‌های تیتانیم آزاد و سدیم به شکل ملغمه ای در جیوه رسوب می‌ کند. در صورت فعالیت مجدد، این ماده به جیوه تبدیل شده که هیدروژن و هیدروکسید سدیم تولید می کنند.

الکترولیز سلول دیافراگم

یک صفحه آزبست، روی شبکه آهنی کاتد قرار گرفته تا مانع از مخلوط شدن دوباره کلرین تشکیل شده در آند و هیدروکسید سدیم تشکیل شده در کاتد شود. در این روش سلول انرژی کمتری صرف می کند.

الکترولیز سلول غشایی

سلول الکترولیز به واسطه یک غشای تراوا که عملکرد آن مانند یک تبادل کننده یون است عمل کرده و آن را به دو قسمت تقسیم می ‌کند. محلول کلرید سدیم اشباع شده در سمت آند و آب مقطر در سمت کاتد قرار می گیرد. این روش به اندازه سلول دیافراگم به ‌صرفه است و هیدروکسید سدیم خالص را تولید می ‌کند. در الکترولیز غشایی که از ممبران پلیمری استفاده می شود از مدرن ترین روش ها برای تولید کلر می باشد.

ایزوتوپ های پایدار و اصلی کلر

دو ایزوتوپ پایدار و اصلی برای کلرین، Cl35 و Cl37 هستند. این دو تنها ایزوتوپ های طبیعی هستن که با کمیت قابل ملاحظه ای در طبیعت ایجاد می شوند. به صورتی که 76 درصد کل را Cl35 و 24 درصد باقیمانده اش را Cl37 تشکیل می دهد.

کاربرد کلر

کاربرد کلرین در صنعت شامل موارد بسیاری می شود که در زیر می توانید برخی از آنها را مشاهده کنید:

• سفید سازی پارچه‌ ها و گاز خردل
• ضد عفونی‌ کننده در استخر های شنا و آب آشامیدنی
• عامل اکسیداسیون در واکنش های شیمیایی
• میکروب کش، آفت کش و حشره کش
• گند زدایی فاضلاب صنعتی و بهداشتی
• از بین بردن باکتری و سایر میکروب ها
• ترکیبات آلی جهت تولید لاستیک مصنوعی
• خالص سازی فلزاتی مانند تیتانیوم و زیرکونیوم
• انرژی خورشیدی و بادی
• صنایع دفاعی و نظامی
• ضدعفونی لوازم خانگی
• صنایع کاغذسازی
• صنایع پزشکی
• صنایع دارویی
• صنایع غذایی
• صنایع نساجی
• صنایع پلاستیک
• صنایع رنگ
• فراورده‌ های نفتی
• انواع رزین های اپوکسی
• برخی شیوه های آتش نشانی
• شیشه های ضدگلوله پلی کربنات
• انواع مشتقات معدنی و آلی
• تولید آب ژاول
• تولید PVC
• ایزوسیانات
• حلال ها
• خشک شویی
• تولید فیبرهای نوری
• مصالح ساختمانی
• سلول های خورشیدی
• تولید مواد شیمیایی مختلف از جمله اتیلن دی کلرید

از دیگر کاربرد های کلرین در تولید هیدروکلریک اسید، کلرات ها، کلروفرم، تتراکلرید کربن و در استخراج برم می‌ باشد.

تاثیرات و مزایای کلر

ترکیبات حاوی کلرین در سلامت انسان، حیوانات و گیاهان تاثیرگذار می باشد. به این صورت که این ترکیب به طور طبیعی در بدن هر انسان نیز وجود دارد. برای مثال هیدروکلریک اسید موجود در معده به هضم غذا کمک می کند. از طرفی نمک هایی مثل سدیم کلرید و پتاسیم کلرید در انتقال و ارسال پیغام های عصبی نقش مهمی را ایفا می کنند. همچنین حضور این ترکیب برای گیاهان نیز لازم بوده و بدون آن آسیب دیده و از بین می روند.

نکات ایمنی کلر یا MSDS کلر

• درهنگام کار کردن با این ماده نکات ایمنی لازم را رعایت کنید زیرا این گاز سمی بوده و موجب آسیب به دستگاه تنفسی، تورم غشای مخاطی، سوختگی پوست، تضعیف ریه و در مواردی در صورت زیاد بودن دوز موجب مرگ می شود. به همین دلیل در جنگ جهانی اول به عنوان سلاح جنگی شیمیایی استفاده می شده است.
• از مصرف این گاز در محیط بسته خودداری کنید، زیرا موجب خفگی افراد می شود.
• در هنگام ترکیب مواد سفید کننده با آمونیاک، اوره و سایر محصولات شوینده، دقت کنید زیرا می تواند گاز‌ های سمی تولید کند. این گاز‌ها حاوی مخلوطی از گاز کلر و تری ‌کلرید نیتروژن هستند، بنابراین باید از تماس با چنین ترکیباتی اجتناب نموده و جوانب ایمنی را در نظر بگیرید.
• قرار گرفتن طولانی مدت در مجاورت کلر منجر به عوارضی از جمله مشکلات تنفسی، از دست دادن حافظه، از دست دادن شنوایی و مشکلات بینایی می شود.

بسته بندی و نگهداری کلر

• کلر گازی ناپایدار بوده و باید در مخازن و ظروف ویژه آن را نگهداری کرد.
• این ماده باید دور از تابش نور خورشید، گرما، مواد آتش زا نگهداری شود و از سقوط سیلندر ها در اطراف آن جلوگیری کنید.
• هنگام نشتی محل مورد نظر را با آمونیاک پیدا و به وسیله سود سوزآور و خاکستر سودا خنثی کنید.
• این ماده در بشکه های (25، 30 و 45) کیلوگرمی به فروش می رسد.

تاریخچه کلر

کلر برای اولین بار در سال 1774 توسط کارل ویلهلم شیله کشف شد و در سال 1810 توسط همفری دیوی به عنوان یک عنصر شناخته شد. از رایج ترین ترکیبات کلر که از زمان های قدیم استفاده می شده است می توان به کلرید کلسیم اشاره کرد. جالب توجه است که طبق تحقیقات باستان شناسان 3000 سال قبل از سنگ نمک و 6000 سال قبل از آب نمک استفاده می شده است. پس از آن گزارش هایی در رابطه با مصرف کلر عنوان شد که بیشترین کاربرد آن در تصفیه آب بود که خاصیت ضدعفونی کنندگی نیز داشتند.

در حال حاضر شرکت توربو صنعت نوع کلر جامد (کلر گرانولی) را به مشتریان گرامی ارائه می دهد. کلر مایع، قرص کلر و گاز کلر در حال حاضر موجود نمی باشد.

لیست قیمت کلر

کلیه قیمت ها بدون اطلاع قبلی قابل تغییر می باشد، لطفا جهت استعلام قیمت خرید با واحد فروش تماس حاصل نمایید.

تاریخ بروزرسانی: 1401/03/02